Deze week is de nieuwe Schijf van Vijf gepresenteerd. Maar
liefst 92% van de Nederlanders kent de Schijf van Vijf bij naam. Hij bestaat al
sinds 1953 en is in de loop van de jaren steeds aangepast aan vernieuwende
wetenschappelijke inzichten, om Nederlanders een zo goed mogelijk
voedingsadvies te kunnen geven, passend binnen het tijdsbeeld waarin we leven. Kortom,
een voorlichtingsmodel dat laat zien wat de essentie van gezond eten is. Het
Voedingscentrum heeft de Schijf van Vijf samengesteld op basis van de adviezen
van de Gezondheidsraad, berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu (RIVM) en de raad van diverse experts.
Er zijn in de afgelopen jaren veel verschillende geluiden gehoord
over de Schijf van Vijf. Dat de adviezen ouderwets zijn, niet passend zijn in
deze tijd. Dat is ook de reden voor de update. In de Schijf van Vijf zijn
alleen voedingsmiddelen opgenomen die gezondheidswinst opleveren. Want het is
een hulpmiddel voor de algemene bevolking om gezond te kiezen en te eten. Een
vergissing van mensen kan zijn het te letterlijk te nemen en dan vinden ze dat het
niet bij hen past. Maar dan vergeten ze dat de Schijf van Vijf geen specifiek en persoonlijk advies is.
Daarvoor moet je nog steeds bij de diëtist zijn.
Ook staan er in de Schijf van Vijf geen trends, zoals geen
koolhydraten eten, zuivel schrappen en koken in kokosvet. Sociale media staan
vol met tips and tricks voor een
gezonder leven. Maar die zijn niet altijd gebaseerd op wetenschappelijk
onderzoek. En daarbij zijn ze niet gezond of toepasbaar voor de algemene
bevolking. De wetenschappers achter de Schijf van Vijf leggen het zelf zo uit: “Sommige
nieuwe bevindingen zullen uiteindelijk hun weg vinden naar de Schijf van Vijf,
wanneer ze algemeen aanvaard zijn. Anderen raken achterhaald of blijken toch
niet zo gezond en verdwijnen naar de achtergrond. Wie eet volgens onze adviezen
is verzekerd van het meest betrouwbare voedingsadvies dat op het moment
beschikbaar is."
Ik lees dat er een vuistregel is voor producten die niet in
de Schijf van Vijf zijn opgenomen. Kies niet vaker dan 3-5x per dag iets kleins
buiten de Schijf van Vijf en hooguit 3x per week iets groters. Denk bij iets kleins
bijvoorbeeld aan een alledaags koekje,
een waterijsje, honing in de thee, tomatenketchup en zoet broodbeleg. Iets
groots is bijvoorbeeld een croissantje, een gebakje, chips, frisdrank.
Dit vind ik handige richtlijnen die ik goed kan toepassen op
mijn spreekuur. Het is soms lastig uit te leggen als mensen aan mij vragen hoe
vaak mag ik pizza of patat eten? Of koek, chips, chocolade? En dan nog zullen
adviezen die ik geef heel persoonlijk zijn en afgestemd op de (chronische)
ziekte, persoonlijke omstandigheden en uitgangssituatie van mijn cliënt. Van
een algemeen voedingsadvies vertaal ik het dan naar een persoonlijk
dieetadvies.
Wil je de richtlijnen van de Schijf van Vijf in een
notendop? Kijk dan hier.
