donderdag 1 december 2016

Gouden Windei


“Het sapje Healthy People blauwe bosbes en framboos is gekozen tot het Gouden Windei, het meest misleidende product van 2016” lees ik in een tweet van De Volkskrant. Op hun website lees ik verder. Volgens Foodwatch bevat het drankje van Healthy People vooral goedkope appel- en druivensap en slechts 12 procent bosbes en 1 procent framboos. Bovendien is het product helemaal niet zo 'healthy', want het bevat meer suikers dan Coca-Cola. Het vruchtensap kan beter vergeleken worden met frisdrank dan met een vers stuk fruit, stelt de voedselwaakhond.
Ik kijk naar de verpakking van het sap. En ik snap de misleiding heel goed. Van boven naar beneden lees ik:
  • Healthy People. Dit is het merk, maar doordat deze zo goed gekozen is, lijkt de naam ook een boodschap uit te stralen: gezonde mensen. En wie wil er niet gezond zijn?!
  • Blauwe bosbes en framboos. En deze staan ook op het plaatje. Dan moet het er ook in zitten, toch?
  • Superfruitmix. Superfruit, wat is dat eigenlijk? Soorten fruit met veel anti-oxidanten, zoals besachtig fruit.
  • Premium quality. Dat betekent: top kwaliteit.
  • Bron van anti oxidanten vitamine C en E. Als het fruitsap is, dan is het gemaakt van fruit. En dan bevat het dus ook de vitamines die in fruit voorkomen.
  • 5 vruchten. Best raar, 5 vruchten. Het staat er in kleine letters op. Want heet het sap niet Blauwe Bes en Framboos?
Zo zie je maar weer hoe goed marketing rondom een product kan zorgen voor verleiding en dus ook misleiding. Hoe mooier een verpakking eruit ziet, hoe meer plaatjes, termen en uitspraken, hoe mooier de naam van een merk (ook marketing: héél goed gekozen, deze naam) hoe groter de kans dat je geloofwaardig overkomt. En dat mensen je merk dan kopen. Zónder de achterkant van het pak te lezen.
 
Op de achterkant van het pak, kun je de ingrediëntenlijst lezen en de voedingswaarde. Op de ingrediëntenlijst ontdek je dan hoeveel blauwe bes, framboos, appelsap, druivensap het product bevat. In dit geval: Ingrediënten: Appelsap*, witte druivensap*, blauwe bosbessenpuree (12%), frambozenpuree (1%), appelbessap*, vitamine C en E, * uit concentraat.
In het overzicht met de voedingswaarde kun je lezen hoeveel energie (calorieën), koolhydraten, vetten, eiwitten, vezels, zout en vitamines er in het product zitten. Het staat er altijd op per 100 ml of 100 gram. In dit geval kun je zien dat het 49 calorieën levert en dat er 11 gram koolhydraten / suikers in zitten per 100 ml. Als je dat vergelijkt met cola, zoals Foodwatch dat deed dan heeft de cola 41 calorieën en 10.4 gram suiker. En nee, cola levert geen vitamines zoals sap, maar beter kun je vitamines binnen krijgen door het eten van fruit en groenten, niet door het drinken van sap.
Het Voedingscentrum zegt over superfruit:Het is nog onbekend of het eten van een bepaalde fruitsoort, zoals gojibessen, een positief effect heeft op de gezondheid. Eet je genoeg groente en fruit, dan verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2. Het is nog niet helemaal duidelijk waarom. Waarschijnlijk gaat het om een combinatie van stoffen. Het is dus belangrijk om te variëren.”
 
Het (leren) lezen van verpakkingen is bijna altijd een onderwerp van gesprek op mijn spreekuur. Door dit soort prijzen weet je meteen weer waarom. Voor een uitbereide lijst van de genomineerden van het Gouden Windei, mét uitleg erbij, klik hier.