“Het
sapje Healthy People blauwe bosbes en framboos is gekozen tot het Gouden
Windei, het meest misleidende product van 2016” lees ik in een tweet van De
Volkskrant. Op hun website lees ik verder. Volgens
Foodwatch bevat het drankje van Healthy People vooral goedkope appel- en
druivensap en slechts 12 procent bosbes en 1 procent framboos. Bovendien is het
product helemaal niet zo 'healthy', want het bevat meer suikers dan Coca-Cola.
Het vruchtensap kan beter vergeleken worden met frisdrank dan met een vers stuk
fruit, stelt de voedselwaakhond.
Ik kijk naar de verpakking van
het sap. En ik snap de misleiding heel goed. Van boven naar beneden lees ik:
- Blauwe bosbes en framboos. En deze staan ook op het plaatje. Dan moet het er ook in zitten, toch?
- Superfruitmix. Superfruit, wat is dat eigenlijk? Soorten fruit met veel anti-oxidanten, zoals besachtig fruit.
- Premium quality. Dat betekent: top kwaliteit.
- Bron van anti oxidanten vitamine C en E. Als het fruitsap is, dan is het gemaakt van fruit. En dan bevat het dus ook de vitamines die in fruit voorkomen.
- 5 vruchten. Best raar, 5 vruchten. Het staat er in kleine letters op. Want heet het sap niet Blauwe Bes en Framboos?
Zo zie je maar weer hoe goed
marketing rondom een product kan zorgen voor verleiding en dus ook misleiding. Hoe
mooier een verpakking eruit ziet, hoe meer plaatjes, termen en uitspraken, hoe
mooier de naam van een merk (ook marketing: héél goed gekozen, deze naam) hoe
groter de kans dat je geloofwaardig overkomt. En dat mensen je merk dan kopen.
Zónder de achterkant van het pak te lezen.
Op de achterkant van het pak,
kun je de ingrediëntenlijst lezen en de voedingswaarde. Op de ingrediëntenlijst
ontdek je dan hoeveel blauwe bes, framboos, appelsap, druivensap het product
bevat. In dit geval: Ingrediënten: Appelsap*, witte
druivensap*, blauwe bosbessenpuree (12%), frambozenpuree (1%), appelbessap*,
vitamine C en E, * uit concentraat.
In het overzicht met de
voedingswaarde kun je lezen hoeveel energie (calorieën), koolhydraten, vetten,
eiwitten, vezels, zout en vitamines er in het product zitten. Het staat er
altijd op per 100 ml of 100 gram. In dit geval kun je zien dat het 49 calorieën
levert en dat er 11 gram koolhydraten / suikers in zitten per 100 ml. Als je
dat vergelijkt met cola, zoals Foodwatch dat deed dan heeft de cola 41
calorieën en 10.4 gram suiker. En nee, cola levert geen vitamines zoals sap,
maar beter kun je vitamines binnen krijgen door het eten van fruit en groenten,
niet door het drinken van sap.
Het Voedingscentrum zegt over
superfruit: “Het
is nog onbekend of het eten van een bepaalde fruitsoort, zoals gojibessen, een
positief effect heeft op de gezondheid. Eet je genoeg groente en fruit, dan
verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2.
Het is nog niet helemaal duidelijk waarom. Waarschijnlijk gaat het om een
combinatie van stoffen. Het is dus belangrijk om te variëren.”
Het (leren) lezen van
verpakkingen is bijna altijd een onderwerp van gesprek op mijn spreekuur. Door
dit soort prijzen weet je meteen weer waarom. Voor een uitbereide lijst van de
genomineerden van het Gouden Windei, mét uitleg erbij, klik hier.