Op mijn spreekuur komt een 56-jarige vrouw. Ze komt
binnenlopen met een stok. Zij wil graag afvallen. Maar ja, zegt ze, je ziet het
wel: ik kan heel slecht lopen en bewegen. En ik ben net door de overgang. Denk
je dat afvallen dan wel kan?
Energiebehoefte
Dat is een vraag die ik vaak hoor: ouder worden, de overgang en minder beweging kunnen die ervoor zorgen dat afvallen niet lukt? Het antwoord is ja, in zekere zin. Het kan ervoor zorgen dat het afvallen trager gaat. Dat komt doordat met het opklimmen van de leeftijd de energiebehoefte langzaamaan lager wordt. De mens heeft minder energie (dus calorieën) nodig om het dagelijks leven te kunnen leiden. De periode waarin de energiebehoefte het grootst is, is in de tienerjaren: jongens en meisjes tussen 14 en 18 jaar hebben zo’n 2200-2900 calorieën per dag nodig. Deze worden besteed aan groei, ontwikkeling, lichaamsbeweging, sport en rust.
Steeds minder
Daarna wordt de energiebehoefte steeds lager. Een globale schatting aan wat de mens per dag een energie nodig heeft, is gemaakt in leeftijdssprongen. En elke periode gaat er een beetje van die energiebehoefte af. Vrouwen hebben in de leeftijd van 19-30 jaar ongeveer 2100 calorieën per dag nodig, tussen de 30 en 50 jaar zakt dat naar 2000 calorieën en zijn ze boven de 50 dan is het ongeveer 1900 calorieën. Na het 70ste levensjaar is de energiebehoefte 1600 calorieën per dag.
100 calorieën
Je kunt je voorstellen dat als je een bepaald eetpatroon
hebt, dat je dat niet gaat veranderen rond je 30ste of rond je 50ste
levensjaar. Maar als je elke dag 100 calorieën méér eet dan je lichaam
daadwerkelijk nodig heeft, dan ga je aankomen in gewicht. En best snel ook. Je
kunt hierbij denken aan zo’n 5 kg per jaar. Als je slechts 20 calorieën per dag
teveel eet, dan kom je elk jaar 1 kg aan. Dat gaat dus heel sluipend en in het
begin zal het veel mensen ook niet echt storen. Maar na verloop van tijd, stel,
je bent 55 jaar, dan kan het toegenomen aantal kilo’s best opgelopen zijn en
dan zitten mensen vaak echt niet meer lekker in hun vel.
Moeilijk maar niet onmogelijk
Moeilijk maar niet onmogelijk
Afvallen voelt als moeilijker dan vroeger omdat minder
eten in eerste instantie betekent: eten naar behoefte. En daarvan val je niet
af. Je blijft dan een stabiel gewicht behouden. Om af te kunnen vallen moet je
minder eten dan je eigenlijke energiebehoefte. Dat is dus nóg een stapje
verder. Daarom voelt het als moeilijk in vergelijking met 20 jaar eerder.
Het is echter zeker niet onmogelijk. De dame die bij mij op
het spreekuur kwam, is het gelukt om in 2 jaar tijd 15 kg af te vallen. Ondanks
haar lichamelijke beperkingen. Ze ging minder eten en nee zeggen tegen extraatjes, ze ging
minder boter en olie gebruiken. Ze ging sausjes maken van yoghurt, kwark en
tuinkruiden, ging de hoeveelheid vlees die ze at aanpassen: nog precies 100
gram per dag. Stoppen met suikerrijke dranken. Elke dag. Al die kleine beetje hebben haar
geholpen om te komen waar ze wilde zijn. Inmiddels past ze een mildere versie toe om haar gewicht te behouden.
