Een groot deel van de mensen die ik op mijn spreekuur zie is te zwaar. Dat is niet gek, als je bedenkt dat in Nederland ongeveer de helft van de mensen overgewicht of obesitas heeft. Op mijn spreekuur zie ik vooral de mensen met obesitas. En als er mensen komen met overgewicht dan is het bijna altijd een combinatie van overgewicht én te hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk of diabetes. Ik praat dus vaak over afvallen en hoe mensen dat zouden kunnen bereiken.
Soms begint een cliënt zelf al over de periode erna. Daar ben ik altijd blij om, als cliënten zelf al inzien dat het op gewicht blijven heel moeilijk is. Ik zou het zelf nog scherper willen stellen: zo mogelijk vormt gewichtsbehoud een nog grotere uitdaging dan het afvallen. Van alle mensen die afvallen blijft namelijk 5% het bereikte gewicht vasthouden. De rest, 95% maar liefst, valt terug in de oude gewoonten en komt weer aan. Vaak is het gewicht erna dan hoger dan het gewicht bij aanvang.
Hoe komt dat nou, dat gewichtsbehoud zo moeilijk is? Daar zijn meerdere verklaringen voor. Als het mensen lukt om af te vallen dan hebben ze een lang traject doorlopen. Ze hebben een lange tijd eten geminderd, geweigerd en afgeslagen, meer honger gehad, zichzelf lekkers ontzegd. Dit allemaal om hun doel te bereiken: een lager getal op de weegschaal, losser zittende kleding, meer bewegingsvrijheid, complimenten over het nieuwe uiterlijk, een verbeterde gezondheid, minder kortademigheid of minder snel buiten adem zijn, wél dat sprintje kunnen trekken, met meer plezier in de spiegel kunnen kijken, in een stoel met armleuningen durven en kunnen zitten, met (klein)kinderen kunnen spelen, noem maar op.
Als dat doel bereikt is, dan worden mensen makkelijker: want alle (nou ja, in ieder geval een deel van) bovengenoemde gaat weer goed. Mensen voelen zich beter en mooier. En hebben het gevoel dat iets lekkers eten wel weer kan. En ook mag! Ze hebben het wel een tijdje laten staan, maar nu kunnen ze het weer eten; alles wat ze lange tijd hebben gemist. En zeg nou zelf: als je een stuk taart of een bak chips of een zakje drop eet, en je kijkt in de spiegel, dan is er niets veranderd. Je riem zit nog steeds in dat strakkere gaatje. Oude gewoonten sijpelen zo je leven weer in. En wat is nou 2 (…4…6…) kg aankomen als je er net 10 bent afgevallen?!
Dan is er nog een lichamelijke verandering die gewichtsbehoud lastiger maakt. Want als je te zwaar bent, heb je een hogere energieverbranding. Om je lichaam in stand te houden heb je een bepaald aantal calorieën nodig. Met een dunner lichaam is er minder lichaamsweefsel dat energie vraagt. Om dat kleinere lichaam in stand te houden, heb je minder calorieën nodig. Als je na het afvallen evenveel gaat eten als je deed vóór het afvallen dan kom je dus aan omdat je je dan in feite overeet.
Nee dat gewicht vasthouden is zo makkelijk nog niet. Dat is een leefstijl. En daar kun je alle hulp van de diëtist bij gebruiken.
