donderdag 14 mei 2015

Plannen: gedachten en emoties

“Hoe moeilijk is het nou om gewoon een cracker met kaas te eten?!” Mijn cliënt op het spreekuur is een jonge vrouw die probeert af te vallen. Het is haar niet gelukt om zich te houden aan wat we de vorige keer hadden afgesproken: een combinatie van adviezen van mij en haar eigen ideeën en wensen voor een gezond eetpatroon. Iets wat echt bij haar past. Of zou moeten passen, blijkt nu. Ik merk dat ze heel teleurgesteld is in zichzelf. Het leek zo’n goed plan, waarom lukt het dan niet om het te doen?
“Als ik hier ben en we praten  erover, dan lijkt het zo makkelijk. Waarom zou het dan toch niet lukken?’ Ik kan haar wanhoop en moedeloosheid zien en voelen. Zij is een van de vele cliënten op mijn spreekuur die heel graag willen. Willen afvallen, hun gedrag en eetgewoonten willen veranderen. Maar hoe graag ze ook willen, het lukt niet.
In The Journal of Health Psychology lees ik een artikel over hoe  we een dieet plannen met onze gedachtes, maar de uitvoering ervan wordt gestuurd door emoties. De meeste gezondheid besluitvorming modellen stellen dat de beslissing om zich toe te leggen op gezondheidsbevorderend gedrag betekent: de vorming van een gedragsintentie die vervolgens leidt tot daadwerkelijke gedrag. Echter, gedragsintenties en feitelijke gedrag blijken niet hetzelfde te zijn. Twee studies onderzochten of besluitvormingsfactoren die voedingsgedrag voorspellen hetzelfde of verschillend waren van de bedoelingen. En dit bleek wel degelijk zo te zijn.
Gezond leven kun je je dus rationeel wel voornemen om te gaan doen. De voordelen ervan zijn heel voor de hand liggend: je bent gezonder, je voelt je fit, je kunt je makkelijk bewegen, je ziet er gezonder uit, je past je kleding goed. Maar om het te gaan doen, dit gezond leven, daar is wel meer voor nodig dan het alleen te willen en het belangrijk te vinden.
De jonge vrouw op mijn spreekuur heeft het heel druk met haar studie. Ze wil goede resultaten op tentamens halen, ze heeft een rijk en vol sociaal leven, wil uitgaan met vrienden , ze wil ook regelmatig op bezoek bij haar familie, ze heeft een baantje in de avonduren, moet voor haar studie stage lopen.
Het plan om gezonder te gaan eten werd niet succesvol uitgevoerd omdat emoties een grote rol speelden bij de uitvoering. Drukte, stress en spanning leiden bij tot meer snoepen en overeten (crackers dus niet met een plakje kaas maar dikke lagen chocopasta). Gezelligheid en samen zijn met familie en vrienden gaat gepaard met eten en drinken. Deze emoties (blijdschap, vreugde, sociaal gedrag) zijn voor haar verbonden met eten.
Voor mij was het lezen van de conclusie van het artikel wel goed. Niet noodzakelijk om te weten hoe onze besluitvorming en uitvoering van plannen precies werkt,maar wel om de boodschap met de cliënt te bespreken. Door in het plan rekening te houden met emoties die een rol spelen bij het uitvoeren van het plan, komen intentie en uitvoering misschien dichter bij elkaar.
**********************************************
Vind je mijn blogs leuk om te lezen? Deel ze met collega's of vrienden op Social Media!