donderdag 15 oktober 2015

Gezond gedetineerd

Wolvenplein is een uit 1856 daterende gevangenis in het centrum van Utrecht. Tot de sluiting in 2014 was het de oudste gevangenis van Nederland die nog als penitentiaire inrichting in gebruik was. Mijn collega’s en ik gingen er soms op huisbezoek. Ook mensen in de gevangenis hebben immers overgewicht of diabetes. En in de gevangenis werd zeker niet altijd gezond gegeten.



In de Volkskrant las ik in 2015 een artikel over hoe gezonde voeding mogelijk kan helpen agressie te verminderen. Een paar jaar geleden werd er een onderzoek gedaan in acht Nederlandse penitentiaire inrichtingen onder 221 gedetineerden. De conclusie van dat onderzoek was dat gedetineerden die voedingssupplementen krijgen, minder gewelddadig gedrag vertoonden. Het aantal incidenten daalde met 34% in de groep die de supplementen gebruikten. Omdat de resultaten zo goed zijn, zal een nieuw onderzoek van Justitie zal gaan plaatsvinden onder gedetineerden in vijf penitentiaire inrichtingen en twee jeugdgevangenissen. Ook psychiatrisch patiënten in ggz-klinieken verspreid in Nederland gaan deelnemen aan het onderzoek waarbij zij voedingssupplementen gaan krijgen. Dit om aan te kunnen tonen of het waar is dat gezonde voeding leidt tot minder gewelddadig gedrag. Het gaat om een wereldwijd unicum. De deelnemers aan het onderzoek gaan gedurende een halfjaar een mix krijgen van visolie en 22 vitamines en mineralen óf een placebo.
Heel fijn dat onderzoek natuurlijk, maar als diëtist vraag ik me toch af of het niet beter zou zijn om de voeding zelf aan te pakken in deze gevangenissen en ggz-instellingen. Dus niet (alleen) de supplementen. Een heel mooi voorbeeld daarvan vond ik in Californië. Daar is een gevangenis genaamd Victor Valley Medium Community Correctional Facility, die de gedetineerden twee keuzes bood bij binnenkomst: de standaardprocedure van de gevangenis met daarbij behorend het reguliere gevangenisvoedsel of een procedure die NEWSTART werd genoemd. Dit programma hield in dat de gevangenen bijbelstudie kregen (ja heel Amerikaans), beroepstraining, lessen kregen in woedebeheersing en een veganistisch dieet.
De staat California was heel sceptisch over de keuze die de gedetineerden kregen. Want hoeveel gevangenen zouden er gaan kiezen om vegetariër, laat staan veganist te worden? Maar uiteindelijk bleek maar liefst 85% van de gevangenen voor NEWSTART te kiezen.
Grote verschillen in gedrag werden zichtbaar. Er was minder of geen haantjes- en pikgedrag, er waren geen raciale indelingen zichtbaar, iedereen speelde samen basketbal (ja, ook heel Amerikaans!). In de groep van de 15% gedetineerden die niet deelnamen aan NEWSTART werden traditionele verschillen gezien zoals in elke Amerikaanse gevangenis: raciale scheiding en groepen die zich tegen elkaar vormden.
Het recidivisme (gevangenen die na uitzitten van de straf opnieuw voor een delict werden opgepakt) was destijds 95%, maar in de Victor Valley facility was het recidivisme 2%.
Nu weet ik niet of het nodig is om gevangenen en psychiatrisch patiënten een veganistische (vrij van alle dierlijke producten) of vegetarische (vrij van vlees en/of vis) voeding op te dringen maar gevarieerde gezonde voeding met veel groenten, fruit, vis, noten, plantaardige oliën en weinig dierlijke vetten lijkt me een goed idee. Beter dan pillen. Want dan geef je mensen niet alleen in detentie een goede voeding maar waarschijnlijk ook een andere gewoonte wat betreft gezond eten. Veel duurzamer.