Lekker duurzaam

Ik krijg een pakje toegestuurd van De Postcode Loterij in het kader van hun actie samen met Albert Heijn: Doe maar lekker duurzaam. Er zit een cadeaukaart in ter waarden van 12,50 om duurzame producten mee te kopen in de Albert Heijn. Wat is duurzaam precies en waarom deze actie? De Postcode Loterij omschrijft het zo: ‘op een laagdrempelige manier ervaren dat duurzaam eten niet alleen ontzettend lekker is, maar ook nog een goed gevoel geeft. Want bij duurzame productie wordt gestreefd naar een zo’n laag mogelijke impact op mens, dier en milieu. Door bewuster te kiezen kan iedereen zijn steentje bijdragen aan een betere wereld.’

In het pakje zit ook een kruidenmix van Knorr om Spaghetti Bolognese mee te maken. Op de verpakking staan teksten: ‘Vol met natuurlijke ingrediënten’ en ‘Doe maar lekker Duurzaam’. Het plaatje ziet er mooi uit. En er staat ook op dat het voor 3-4 personen is. En ook: ‘Zelf toevoegen: 200 gram biologisch gehakt, 250 gram biologische spaghetti, eventueel courgette of paprika’. Vooral die laatste 4 woorden zijn mij natuurlijk een doorn in het oog. De fabrikant heeft zo zijn best gedaan het gezond, natuurlijk en lekker te laten ogen (op het plaatje staan alle kruiden genoemd die erin zitten en die ook in pasta bolognese horen, zoals knoflook, basilicum, rozemarijn tomaat, tijm, peper, oregano), maar groente toevoegen aan deze kruidenmix als optioneel wordt genoemd. Aj.

Draai ik de verpakking om en dan zie ik bij de ingrediënten in dit zakje van 43 gram: 62% groente, waarvan tomatenpoeder 32%, suiker, zeezout, aardappelzetmeel, specerijen. Bedenk dat de volgorde waarin de ingrediënten worden opgesomd iets zegt over hoeveel er van iets in zit. De voedingsstof die als eerste wordt genoemd, daarvan zit het meeste in dat product. Dat er na groente suiker en vervolgens zout staat, is geen aanrader.

Nou is duurzaam niet een andere term voor gezond, maar vaak wordt wel die suggestie gewekt. Op het zakje kruidenmix staat dat het duurzaam is omdat ‘er bewust en minimaal gebruik is gemaakt van water en energie.’

Eenmaal aan het winkelen met mijn kaart, zoek ik naar producten die ik lekker vind en graag gebruik die ik nu kan aanschaffen met mijn cadeaukaart. Ik koop thee, volkoren pasta, biologische 5-granen, biologische eieren, potjes linzen en bonen. Ik zie het logo ook op doosjes oploskoffie staan. Allemaal met veel suiker erin, en met veel afval: een doosje met 8 losse zakjes koffiepoeder erin. Veel bewerkte producten, die vaak zout- of suikerrijk zijn (cup-a-soup, rookworst, kant en klare producten, kruidenmixen en sauzen).

Deze actie zet misschien aan tot denken over milieu en dierenwelzijn, maar ik vind de lage impact van de voedselkeuzes op de mens wel discutabel. En ik denk dat veel mensen het verwarren met gezonde keuzes. . Hoe simpel is het om de genoemde kruiden allemaal los te kopen, een kilo tomaten, wortelen, uien te bakken in wat olijfolie en dán nog courgette of paprika, volkoren pasta, gehakt en een snuf zout toe te voegen? Dan zou het duurzaam zijn als het dichtbij huis geproduceerd is.

Pillen

Zijn er dan echt geen pillen om af te vallen? Die vraag krijg ik best vaak op het spreekuur. Mensen blijven toch altijd op zoek naar een snelle en makkelijke manier om af te vallen. En dat bedoel ik niet negatief: vaak zijn het óók de mensen die al van alles hebben geprobeerd en zo langzamerhand moedeloos worden. Of de eindeloze jojo-ers, die elk crashdieet proberen, een tijdje volhouden en daarna weer aankomen. Vaak méér dan wat ze afgevallen zijn.

En hoe zit dat nou, met die pillen? Bestaan er écht geen pillen die werken? Toegegeven, ze zijn er wel. Het zijn vaak pillen die deels de opname van vet in de darm remmen waardoor je een deel van het geconsumeerde vet weer verliest met de ontlasting. Bij zulke pillen wordt dan ook een gezonde voeding geadviseerd. Anders krijg je (vet)diarree en dat is ook geen pretje. Tja en dan is niet meer zo duidelijk waardoor mensen afvallen: de  pillen of het gezonder eetpatroon. Studies die daarnaar gedaan zijn, laten op lange termijn weinig verschil zien tussen de groep die alleen gezonder ging eten en de groep die naast gezonde voeding ook de pillen nam.

Als diëtist vind ik dat je ernstig tekort doet aan de chronische ziekte obesitas als je denkt dat pillen dit kunnen oplossen. Obesitas geeft een verhoogd risico op aandoeningen die vooral de levensverwachting beïnvloeden, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en ziekten die vooral de kwaliteit van leven beïnvloeden. Bijvoorbeeld gewrichtsklachten en slaapapneu (herhaaldelijk stoppen met ademen tijdens de slaap). Mensen met obesitas hebben ook een groter risico op kanker en galstenen, kans op een spontane zwangerschap is kleiner. Ook blijken zwangerschap en bevalling vaker gepaard te gaan met complicaties. Ook zijn er aanwijzingen dat mensen met obesitas een verminderde kwaliteit van leven hebben, vaker arbeidsongeschikt zijn en frequenter hun werk verzuimen. Obesitas gaat samen met een verlies aan levensverwachting van naar schatting zes tot zeven jaar.

Obesitas, ernstig overgewicht, kent vele oorzaken. En meestal is het er niet eentje, maar zijn er meerdere oorzaken bij het ontstaan en behoud van obesitas. Een multifactorieel ziektebeeld, wordt het dan genoemd: veel factoren spelen een rol. Daarbij heeft de helft van alle volwassenen in Nederland overgewicht. Dan zou het toch raar zijn als 1 pilletje dat kan oplossen?! Bij een ziekte als kanker vinden we het heel normaal dat er heel veel manieren zijn om de ziekte te behandelen. Er zijn heel veel verschillende soorten medicijnen, er is bestraling, er is chemo die in vele vormen komt. De duur van de behandeling en het aantal behandelingen verschilt per persoon. Ook wordt de behandeling en de effectiviteit ervan regelmatig gecontroleerd en geëvalueerd. Mensen krijgen scans, echo’s, röntgenfoto’s. Ook zijn er vele behandelaars betrokken bij de patiënt: huisarts, specialist, oncoloog, radioloog, verpleegkundigen. Hierbij zetten we geen vraagtekens.

Ik vraag me vaak af waarom door zoveel mensen gedacht wordt dat de behandeling van obesitas heel simpel is. Nee hoor, met 1 pilletje komen we er echt niet.