Babyfoto's

“Kijkend naar mijn baby- en kinderfoto’s, ontdekte ik dat er bijna geen foto’s waren zónder dat ik iets te eten in mijn hand had. Het waren altijd foto’s aan tafel. Of foto’s van mij terwijl ik bijvoorbeeld een koekje in mijn hand had. Dat was zo’n eyeopener voor me.” Op het spreekuur praat ik met een cliënt die inmiddels haar vierde afspraak bij mij heeft. Ze komt om af te vallen en het gaat geweldig goed. Ze is al 15 kg afgevallen. Maar zij en ik weten dat het afvallen niet alleen draait om minder eten. Dat kan ze zelf ook wel. Tijdens onze gesprekken hebben we het over eetgedrag, eetgewoonten, automatismen, omgeving, leefstijl.

Wat ze doet is overigens niet makkelijk. En niet alle cliënten kunnen dit: anders naar jezelf kijken, patronen ontdekken, oorzaken vinden die leid(d)en tot (over)eten. Ze doet dat op allerlei gebieden. Zo ontdekte ze dat bijna alles om eten draaide in haar gezin en familie. “En we hebben inderdaad ook allemaal overgewicht” voegt ze eraan toe. “Gezelligheid draait om eten. Als we iets samen doen of afspreken, is er altijd eten bij. En eigenlijk ook altijd teveel eten.” Dit zijn belangrijke ontdekkingen. Omdat het iets zegt over mogelijke valkuilen voor de toekomst. Nu is ze enorm gedreven en gefocust op afvallen, maar dat afvallen heeft ze eerder gedaan. Succesvol ook. Maar het bereikte gewicht vasthouden, dat lukte haar niet. Dus dit is haar zoveelste poging.

Wat ze wil bereiken is een gezonder gewicht. Maar het daarna ook kunnen vasthouden. Dat valt niet mee als je omgeving (in dit geval: je familie) altijd met eten omringd is. Als zij op bezoek komen en je zet niet ‘genoeg’ op tafel voor ze, dan voel je je daar misschien bezwaard over. Want hoe komt dat over? Vind je ze niet belangrijk genoeg? Gun je ze niets? Ben je krenterig? Als ze er dan eenmaal zijn, denk ik: had ik niet tóch... En andersom is het ook lastig. Want als je bij hen bent, en er staat van alles voor je wat je heel lekker vindt, ga dan maar eens nee zeggen. Iedereen om je heen zit wél lekker te eten.

En we gaan nog een stap verder. Want haar kindertijd en jeugd mag dan nu helder zijn voor haar, maar zelf wil ze ook graag kinderen. En die wil ze niet een zelfde toekomst meegeven: altijd te zwaar zijn, altijd bezig met gewicht, afvallen, lijnen. “Ik realiseer me eigenlijk nu pas hoe groot de impact is van het gedrag van mijn ouders en familie. Niet dat ik ze alles in de schoenen wil schuiven nu. Ik heb er natuurlijk zelf ook een grote hand in gehad, maar toch bedenk ik me dat het heel belangrijk is dat ik het zelf nu goed doe.” Daar heeft ze een punt. Kinderen leren door te kijken naar hun ouders en hen na te doen. Door zelf het goede voorbeeld te geven, wordt gezond eten voor hen normaal en is het geen opgave. Dat worden vast hele andere babyfoto’s.

Gouden Windei

“Het sapje Healthy People blauwe bosbes en framboos is gekozen tot het Gouden Windei, het meest misleidende product van 2016” lees ik in een tweet van De Volkskrant. Op hun website lees ik verder. Volgens Foodwatch bevat het drankje van Healthy People vooral goedkope appel- en druivensap en slechts 12 procent bosbes en 1 procent framboos. Bovendien is het product helemaal niet zo 'healthy', want het bevat meer suikers dan Coca-Cola. Het vruchtensap kan beter vergeleken worden met frisdrank dan met een vers stuk fruit, stelt de voedselwaakhond.

Ik kijk naar de verpakking van het sap. En ik snap de misleiding heel goed. Van boven naar beneden lees ik:

• Healthy People. Dit is het merk, maar doordat deze zo goed gekozen is, lijkt de naam ook een boodschap uit te stralen: gezonde mensen. En wie wil er niet gezond zijn?!
• Blauwe bosbes en framboos. En deze staan ook op het plaatje. Dan moet het er ook in zitten, toch?
• Superfruitmix. Superfruit, wat is dat eigenlijk? Soorten fruit met veel anti-oxidanten, zoals besachtig fruit.
• Premium quality. Dat betekent: top kwaliteit.
• Bron van anti oxidanten vitamine C en E. Als het fruitsap is, dan is het gemaakt van fruit. En dan bevat het dus ook de vitamines die in fruit voorkomen.
• 5 vruchten. Best raar, 5 vruchten. Het staat er in kleine letters op. Want heet het sap niet Blauwe Bes en Framboos?

Zo zie je maar weer hoe goed marketing rondom een product kan zorgen voor verleiding en dus ook misleiding. Hoe mooier een verpakking eruit ziet, hoe meer plaatjes, termen en uitspraken, hoe mooier de naam van een merk (ook marketing: héél goed gekozen, deze naam) hoe groter de kans dat je geloofwaardig overkomt. En dat mensen je merk dan kopen. Zónder de achterkant van het pak te lezen.

 

Op de achterkant van het pak, kun je de ingrediëntenlijst lezen en de voedingswaarde. Op de ingrediëntenlijst ontdek je dan hoeveel blauwe bes, framboos, appelsap, druivensap het product bevat. In dit geval: Ingrediënten: Appelsap*, witte druivensap*, blauwe bosbessenpuree (12%), frambozenpuree (1%), appelbessap*, vitamine C en E, * uit concentraat.

In het overzicht met de voedingswaarde kun je lezen hoeveel energie (calorieën), koolhydraten, vetten, eiwitten, vezels, zout en vitamines er in het product zitten. Het staat er altijd op per 100 ml of 100 gram. In dit geval kun je zien dat het 49 calorieën levert en dat er 11 gram koolhydraten / suikers in zitten per 100 ml. Als je dat vergelijkt met cola, zoals Foodwatch dat deed dan heeft de cola 41 calorieën en 10.4 gram suiker. En nee, cola levert geen vitamines zoals sap, maar beter kun je vitamines binnen krijgen door het eten van fruit en groenten, niet door het drinken van sap.

Het Voedingscentrum zegt over superfruit: “Het is nog onbekend of het eten van een bepaalde fruitsoort, zoals gojibessen, een positief effect heeft op de gezondheid. Eet je genoeg groente en fruit, dan verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2. Het is nog niet helemaal duidelijk waarom. Waarschijnlijk gaat het om een combinatie van stoffen. Het is dus belangrijk om te variëren.”

 

Het (leren) lezen van verpakkingen is bijna altijd een onderwerp van gesprek op mijn spreekuur. Door dit soort prijzen weet je meteen weer waarom. Voor een uitbereide lijst van de genomineerden van het Gouden Windei, mét uitleg erbij, klik hier.