Tijdens onze vakantie in de southern states van de Verenigde Staten, kwamen we bij het afzakken langs de rivier de Mississippi langs Vicksburg. In dit stadje werd in de periode van 18 mei – 4 juli 1863 een deel van de civil war (de burgeroorlog) uitgevochten. Op de battlefields (de slagvelden) van weleer is nu een museum en zijn talloze beelden, oorlogsrelikwieën en monumenten in de battlefields geplaatst. Voorafgaand aan het betreden van de battlefields, konden we naar een film kijken die vertelde over de geschiedenis en de ontwikkelingen tijdens de slag om Vicksburg.
Nou zijn Amerikanen dol op re-enactments. Re- enactment is het naspelen of uitbeelden van historische gebeurtenissen, meestal op de plaats waar deze oorspronkelijk plaats vonden, door deelnemers in historisch kostuum. De film die wij zagen, bestond deels uit foto’s en materialen van destijds en deels was het nagespeeld door acteurs.
De verschillen tussen de beelden van de strijders van toen (zo’n 150 jaar geleden) en de acteurs van nu was onwaarschijnlijk groot. Het beeld van de tanige soldaten in zwart-wit in vergelijking met de weldoorvoede en stevige Amerikanen van nu was werkelijk een wereld van verschil, hoewel dat in letterlijke zin niet zo was: destijds waren het ook de Amerikanen uit dezelfde regio die tijdens de gevechten daar waren.
Deze beelden gaven mij zo ontzettend te denken dat ik me maar met moeite op de historische inhoud van de film kon concentreren. Toch had dit helemaal niet als een verrassing voor mij moeten komen. Bekend is dat gemiddeld genomen het percentage overgewicht onder volwassenen in de afgelopen 30 jaar met ruim 50% is gestegen(!). In 2010 had de helft van de mannen en vier op de tien vrouwen overgewicht. Van het aantal volwassenen met overgewicht had 10,2% van de mannen en 12,6% van de vrouwen obesitas (= ernstig overgewicht).
Bij voorlichtingen of scholingen die ik geef in het kader van de preventie van overgewicht van kinderen, (bijvoorbeeld voor ouders of leerkrachten) maak ik zelf (evenals mijn collega’s) ook gebruik van beelden om de verschillen tussen 30 jaar geleden en nu te laten zien. Bij het bekijken van schoolfoto’s van 30 jaar geleden en deze te leggen naast de schoolfoto’s van de kinderen van nu, kun je ook onmiskenbaar grote verschillen zien. Natuurlijk komt dat ook niet als een verrassing, maar het is voor ouders heel treffend om foto’s van zichzelf te kunnen vergelijken met die van hun kinderen. Dat maakt dat het allemaal veel dichterbij komt en het dwingt mensen naar zichzelf en hun eigen gewoonten te kijken.
Gemiddeld genomen is het percentage overgewicht onder jongeren in 30 jaar met 40% gestegen. In 2010 had 13,7% van de jongens en 13,0% van de meisjes overgewicht. Van het percentage jongeren met overgewicht in 2010 had 3,4% van de jongens en 3,0% van de meisjes obesitas.
Opvallend is, dat als je vraagt aan ouders of leerkrachten of ze hun kinderen en leeftijdsgenoten te zwaar vinden, dat hun antwoord heel vaak nee luidt. Hoe dat kan, heeft te maken met gewenning. We zijn gewend aan het beeld van nu, en dat maakt dat het ons ‘nieuwe normaal’ is. Als je vraagt aan een leerkracht om de kinderen met overgewicht in de klas aan te wijzen, dan zal zijn blik vallen op de kinderen met obesitas. De kinderen met overgewicht worden er zelden aangewezen. Dat geldt voor ons allemaal. Overgewicht zien we gewoonweg niet meer, het valt niet op omdat het alomtegenwoordig is. De foto’s en beelden kunnen ons helpen de werkelijkheid onder ogen te zien.
