Begin november lees ik in de Volkskrant een artikel over het eten met kleine happen. Het gaat over een onderzoek dat voedingswetenschapper Dieuwerke Bolhuis deed voor haar proefschrift aan de Wageningen Universiteit. Zij toonde aan dat mensen die soep aten met een kleine lepel, minder aten dan mensen die hetzelfde gerecht aten met een gangbare maat soeplepel. De reden dat mensen minder aten was: méér smaak. Door kleine happen te nemen, proef je het eten beter en is er meer smaak.
Bovenaan het krantenartikel staat de kop ‘Het nieuwste dieetadvies:neem kleine happen’. Jammer dat de krant het op die manier presenteert. Want op mij komt dit over als sarcasme en niet als een serieuze manier om deze bevindingen uit het proefschrift te bespreken. Dat het sarcasme nog versterkt kan worden, bewees columnist Sylvia Witteman van dezelfde krant door 2 dagen later een column te wijden aan hoe raar dit advies was.
Maar wat Dieuwerke Bolhuis eigenlijk aantoont met haar onderzoek, is iets wat mijn collega’s en ik al tijden op het spreekuur en op voedingsvoorlichtingen vertellen. Het gaat uiteindelijk niet letterlijk om het eten met kleine happen. Dat is een onrealistisch en onuitvoerbaar advies. Waar het wel om gaat, legt ook de voedingswetenschapper uit, is beter te kijken naar wat je koopt. Koop je sinaasappelsap of koop je sinaasappels? Als je het sap neemt, kun je binnen 1 minuut wel 150 calorieën binnenkrijgen door het drinken van 1 glas sap. Als je de sinaasappels neemt, moet je er wel 3 van eten voordat je dezelfde hoeveelheid calorieën hebt. Het eten van sinaasappels kost beduidend meer tijd, er komen veel meer happen aan te pas. Bolhuis: 'Doordat het eten van sinaasappels langer duurt, en je hersenen meer smaakprikkels te verwerken krijgen, raak je eerder verzadigd.'
Zij geeft daarbij nog wat voorbeelden die gaan over het nemen van kleine happen. Zoals yoghurt om met een lepel te eten in plaats van yoghurtdrink. Ik kan er daar nog wel eentje naast bedenken. Namelijk de yoghurt in knijpverpakkingen met een drinktuitje. Dit is een prachtig voorbeeld van de voedselindustrie om mensen makkelijker, sneller en meer te laten eten. De fabrikant van deze knijpverpakkingen maakt hierbij ook reclame die de boodschap brengt dat je de yoghurt kunt eten zonder je handen erbij te gebruiken. Je kunt dat doen tijdens het fohnen van je haren, autorijden, typen, enzovoort.
Want natuurlijk zijn er verschillende partijen met verschillende belangen. Enerzijds de gezondheidsvoorlichters, diëtisten, praktijkverpleegkundigen en artsen die zeggen dat mensen minder moeten eten. Anderzijds de voedselindustrie die er grote belangen bij heeft dat de consument alleen maar meer gaat eten. Zij zullen daarom verpakkingen juist groter maken, maar daarnaast ook handzame, praktische kleine verpakkingen die je makkelijk tussendoor even weg eet of drinkt.
Als ik het artikel over de bevindingen van Dieuwerke Bolhuis mag vertalen naar een praktische uitwerking, dan gaat het over bewust kiezen, kopen en eten. Door regelmatig met cursisten of clienten van het spreekuur hierover te praten zowel in de spreekkamer als tijdens rondleidingen in de supermarkt, hopen wij dat consumenten deze moeilijke keuzes steeds beter zelf kunnen maken en aan de slag gaan met het nemen van figuurlijke kleine happen.
