Deze week stond er een artikel in The New York Times over
het onderschatten van overgewicht bij kinderen door hun ouders. Alyssa Lundahl,
afgestudeerd op psychologie aan de University of Nebraska-Lincoln, heeft een
review gemaakt van 121 studies waarin 80.000 ouders werd gevraagd naar het
gewicht van hun kind (2-19 jr). Haar bevindingen waren dat 66% van de ouders
het gewicht van hun kind onderschat. In meer dan de helft van de gevallen ging
het om kinderen met overgewicht of obesitas en in 14% van de gevallen om
kinderen met een gezond gewicht.
Marloes Rietmeijer-Mentink van het Erasmus MC deed in 2012 een zelfde soort onderzoek waarbij ze keek naar 51 studies met in totaal 35.103 kinderen. Van de kinderen met overgewicht werd slechts 38% als zodanig door hun moeders aangemerkt. Maar bij kinderen in de peuter en kleuter leeftijd was dit aantal veel hoger: 86% van de ouders onderschat het gewicht van hun te dikke kind tussen 2 en 6 jaar.
In beide artikelen wordt vervolgens besproken wat dit betekent voor de behandeling van overgewicht. Want als ouders niet (in)zien dat hun kind overgewicht heeft, dan ondernemen ze geen stappen. Ze zijn in ontkenning. Waardoor zou dit komen? Een aantal redenen worden genoemd die ik ook herken: in de media worden vaak beelden getoond van kinderen met obesitas. Dit verandert de perceptie van mensen. Wanneer is er sprake van overgewicht? Mijn kind ziet er niet uit zoals het plaatje in de media wordt geschetst. Een andere reden dat ouders hun kind niet zien als dik is dat hun kind lichamelijk actief is en geen duidelijke gezondheidsproblemen heeft. Een derde reden is dat ouders het zeer ongemakkelijk vinden als hun kind gestigmatiseerd wordt als dik.
Deze factoren kan ik nog aanvullen met gewenning aan het straatbeeld. Omgeving speelt een belangrijke rol. In Nederland heeft 14% van de kinderen overgewicht, dat betekent dat 1 op de 7 kinderen te zwaar is. In de stad Utrecht ligt dat gemiddelde op 12% maar per wijk verschilt dit percentage tussen 4% en 23%. Dat betekent dat er wijken in de stad zijn waar 1 op 5 of zelfs 1 op de 4 kinderen overgewicht heeft. In die wijken beïnvloedt dat de manier van kijken en beoordelen. Tussen alle andere kinderen met overgewicht springt het postuur jouw kind dan niet onmiddellijk in het oog.
De reden die in het artikel ook wel werd genoemd, die bestempeling als dik, is een hele belangrijke. Ouders willen dit niet graag horen over hun kind. Bij een cursus voor kinderen met overgewicht die ik vorig jaar gaf, waren ouders ronduit boos dat ze gevraagd waren voor deelname aan de cursus. Want hun kind was hooguit stevig, maar zeker niet dik. Bij het woord dik hadden ze hele andere associaties. Zij dachten daarbij (inderdaad) aan het plaatje van het obese kind in de media of in hun eigen leefomgeving. Dat hun kind wel degelijk overgewicht had, hadden ze zelf helemaal niet herkend.
Werken aan (h)erkenning van overgewicht bij ouders is de
eerste stap naar werken aan een gezond gewicht.
